1.हेर्नुस् न मेरो मुखमा ससाना पानीका फोका आउछ,फुटछ अनी घाउ हुन्छ।औषधी पसलमा वाट मलम लिएर लगाएको अली दिन ठिक त हुन्छ तर फेरी आइहाल्छ।
2.मेरो मुख पहिलेको भन्दा कम खुल्छ।पिरो त खानै हुन्न।
3.मेरो पछाडी को दात ले गाला मा घाउ बनाको छ।पहिले मुख कम खुले जस्तो भो त्यस पछी गाला कडा भयो र दात ले गाला मा घोटेर घाउ बनायो।
    यि बिरामीले भन्ने समस्या हरू हुन्।उनी हरू लाई प्रतिपश्न गर्नु पर्छ-"सुपारी खाएको कती भो?"
कति ले वर्षौ भन्नु हुन्छ, कसैले केही महिना मात्र ।कार्य क्षेत्र झापा भएको ले कोही त आफ्नो बारी मै छ..थाहा भए देखी नै खाईरहेको छु भन्नु हुन्छ ।

लक्षण बेग्ला बेग्लै भए नी वहा हरू सबैलाई सुपारीको सेवनले मुख खोल्न नसक्ने र मुखमा घाउ-
खटिरा आउने अवस्था ओरल सवम्युकस फाइब्रोसिस भएको हुन्छ ।कोही रोगको सुरु मै आइपुग्नू भयो त कोही अली ढिला।यो रोग सुपारी तथा सुपारी जन्य पदार्थ  (गुट्खा,पान) प्रयोग गर्नेमा देखिन्छ।कसैलाई यस रोगको लक्षण प्रयोग गरेको केही महिना मै देखिन्छ भने कसैमा बर्षौ पछी।सो हुनु मा सुपारी,गुटखा को मात्रा ,चुनाको प्रयोग संगै आनुवंशिक गुणको भूमिका रहन्छ ।
लक्षण हरू
-सुरुमा  मुखमा घाउ, खटिरा  आउछ।
-मुखको छाला सेतो  हुन्छ ।
-खाना खादा पोल्छ।
-त्यस पछी मुखको छाला बाक्लो र टाइट भइ मुख खोल्न नसक्ने हुन्छ।धेरै जसो बिरामी यो अवस्था मा मात्र डाक्टर कहा पुगनुहुन्छ।मुख कम खुले पछी बोल्न,खाना खान,दात सफा गर्न समस्या हुन्छ ।पछिल्लो  दातले गालामा घोटेर घाउ हुन सक्छ।
-यती हुँदा पनि सुपारी सेवन नरोके सुपारी मा हुने एरेक्वाइडिन र एरेकोलिन अल्कल्वाइडले डि. एन. ए.
लाई बदली मुखको क्यान्सर बनाउँछ।
उपचार
सबै भन्दा पहिले सुपारी जन्य पदार्थको प्रयोग बन्द गरने।
मुख खोल्न कम भएको छैन भने यो रोगको उपचार औषधी बाटै गर्न सकिन्छ ।
मुख खोल्न कम भइसकेको भए ईन्ट्रालिजनल ईन्जेक्सन लगाएर मुख खुलाउन पर्छ।तर मुख धेरै नै कम खुले उपचार अघी मुखको छालाको जांच गर्नुपर्छ।यसले मुखको क्यान्सर सुरू को अवस्थामा भए नभएको पत्ता लगाउन सकिन्छ ।
याद रहोस ओरल सवम्युकस फाइब्रोसिस क्यान्सरको पुर्वा अवस्था  हो।यदी सो रोगको लक्षण देखिए तुरन्त उपचार गराउनु पर्छ।तर यो रोग बाट वच्ने सबै भन्दा उत्तम उपाय भनेको सुपारी जन्य पदार्थको प्रयोग नगर्ने नै हो।
Dr Bharat Kharel